Du holde Kunst - over de liedkunst
Bewerking van een detail van het manuscript van 'An die Musik' met de woorden 'Du holde Kunst' in het handschrift van Schubert
Carolina Ullrich, Marcelo Amaral, gehoord: 15 juni 2013, Schubertiade Schwarzenberg
Uw recensent blijft geplaagd door pech, deze keer gaf de lader van de laptop de geest, zodat de besprekingen nog steeds achterlopen. Op de tweede dag van de Schubertiade in Schwarzenberg, waren er maar liefst twee liedconcerten. Het eerste – het middagconcert – werd gegeven door een lyrische sopraan die haar debuut maakte bij de Schubertiade. Geen gemakkelijke zaak, want het publiek is weliswaar zeer geïnteresseerd , maar verwacht aan de andere kant ook een hoog artistiek niveau.
Carolina Ullrich is anders dan haar Duitse naam doet vermoeden, Chileens. Ze sloot haar muziekopleiding in 2004 aan de Pauselijke Katholieke Universiteit van Santioga de Chile met onderscheiding af – als daar geen zegen op rust! Het jaar daarop studeerde ze bij Edith Wiens, eerst in Augsburg en later in München. Ze won verschillende prijzen, daaronder de tweede prijs en de publieksprijs bij het ARD Musikwettbewerb (2006), en Young Concert Artists in New York (2009). Ze maakt sinds 2011 deel uit van het ensemble van de Staatsoper in Dresden. Verder gaf ze liedconcerten, onder meer in het Gewandhaus in Leipzig.
Ullrich begon haar recital met Schuberts Mignon (Kennst du das Land, D321). In zekere zin was dat een waagstuk, want het is geen gemakkelijk lied om een recital mee te beginnen. Met de eerste zin liet ze echter meteen horen van het juiste hout gesneden te zijn. De frasering was fraai en bood een goede combinatie van weemoed, tekstnadruk en originaliteit. Ook was er een mooi verschil tussen de drie verschillende strofen en een goed opbouw. De ontwikkeling in de drie strofen (van mein Geliebter, via Mein Beschützer naar Vater), die in Goethes roman vele maanden duurt werd daarmee ook in het korte tijdsbestek van het lied op een geloofwaardige manier weergegeven.
Met de daarna volgende Schubert-liederen op Italiaanse teksten (vier Canzonen D 688, op testen van Vitorelli en Metastasio en Vedi quanto Adoro D510, ook op tekst van Metastasio) bracht ze minder bekend Schubert-repertoire over het voetlicht. Vocaal deed ze dat iets beter dan Mignon, waarschijnlijk om dat ze in Mignon nog even moest wennen. Vooral haar zeer fraaie zachte hoge noten maakten veel indruk. Merkwaardig hoe Italiaans en hoe weinig Schubertiaans deze vrij late liederen klinken. Ze leken iets minder ruimte voor tekstbehandeling te bieden en meer voor vocale perfectie. Je zou je bij de canzones kunnen afvragen of ze niet beter door een tenor gezongen kunnen worden, dat geldt zeker voor de teksten. Afgezien daarvan deed Ullrich het echter zeer goed. Dat gold nog meer voor Vedi quato Adoro – dat ook meer voor haar stem en geslacht geschreven leek.
De daaropvolgende drie Mignon-liederen leken haar kwaliteiten echter meer tot haar recht te doen komen. Hier leek alles te kloppen: tekstbegrip, frasering, vocale kwaliteiten en techniek en dat alles in dienst van de emotie. Ieder lied had zijn eigen sfeer. De moeilijk uit te drukken sfeer van het laatste lied, So lasst mich scheinen, wist ze zeer indrukwekkend weer te geven: het noodzakelijke defaitisme klonk er heel goed in door. Macht mich auf ewig, ewig wieder jung werd sterk teruggenomen na het eerste ewig waardoor het doodsverlangen zeer geloofwaardig en aangrijpend werd.
Ullrich kreeg een lang applaus voor de pauze zijn aanvang nam.
Schubertiade: Carolina Ullrich, Marcelo Amaral
(Deutsche Übersetzung folgt)
Carolina Ullrich en Marcelo Amaral, foto: Schubertiade
Na de pauze werd de goede indruk van daarvoor alleen maar bevestigd. Ook nu uitsluitend Schubert en deze keer alleen in het Duits. De afwisseling van bekende en minder bekende werken zorgden voor interessante en aantrekkelijk programma. Uit alles bleek dat Ullrich ondanks de door haar jeugd betrekkelijke geringe lied-ervaring een echte liedzangeres was. Nooit leek een uitvoering een klakkeloze imitatie van een van haar voorgangers, steeds klonk haar eigen persoonlijkheid en muziek en tekstbehandeling door. An den Mond (D193, met de mooie Mondscheinsonate-inleiding) was vocaal en inhoudelijk wat minder, misschien was ook gewoon te horen dat niet lied niet zo geschikt is voor Hosenrollen in Lieder zoals Dietrich Fischer-Dieskau het afkeurend noemde.
De rest van het programma was juist zeer wel op stem en psyche van een zangeres toegeschreven: Des Mädchens Klage, Lorma, Luisens Antwort, Lied der Anne Lyle, en Delphine. Louisens Antwort had ik nog nooit in de concertzaal gehoord. Het is het muzikale antwoord van Schubert op Mozarts ‘Das Lied der Trennung’, op een tekst van Kosegarten. (De twee liederen lijken me een aardig programmaonderdeel voor een concert door een tenor en een sopraan.) Met Delphine sluit Ullrich de avond zeer overtuigend en met de nodige hartstocht af, althans het gedeelte voor de toegiften.
Het publiek bedankte haar met een zeer lang applaus. Ullrich op haar beurt bedankte haar pianist met een kus – die hij met misschien iets minder opvallend maar zeer goed volgende spel ook verdiend had. Ullrich gaf nog twee toegiften. Romanze uit Rosamunde van Schubert, en een mij onbekend Braziliaans lied, opgedragen aan de moeders van Ullrich en haar pianist. In dat laatste lied liet ze zo mogelijk nog mooiere hoge pianissimi horen.
Wat maakt Ullrich nu Schubertiade-waardig voor mij? Natuurlijk zijn er heel veel jonge sopranen met een fraaie stem die Schubert kunnen zingen. Er zijn er echter maar weinig die dat combineren met het juiste gevoel. Wat Ullrich mijns insziens bijzonder maakt, is dat ze de Sehnsucht kent. In ieder geval vroeg ze op het podium in de eerste plaats aandacht voor Schubert en de Sehnsucht en pas in de tweede plaats voor haarzelf. Hoe paradoxaal het misschien ook klinkt: zonder die artistieke bescheidenheid wordt niemand een echt grote liedzanger(es).
(Dré de Man)
Gebruikt u oogle Chrome? Vink dan in instellingen (eerst klikken op drie streepjes helemaal rechts) netwerkacties voorspellen om de laadprestaties van pagina's te verbeteren uit, anders ziet u oude pagina's, niet alleen op deze site trouwens :(
Terug naar de actuele beginpagina
Over deze site
Schubertiade 2013
Kelly God: freudsam und leidsam
Angelika Kirchschlager subtiel en
temperamentvol
Hoog niveau bij International Student LiedDuo Competition
Vijftig tinten goud:
Händel-aria's door Kirchschlager
Authentieke Frauenliebe und -leben
Hugo Wolf en de Vrienden van het Lied
Winterreise Christoph Prégardien 10/2/2013 Amsterdam
Interview Christoph Prégardien
Onderkoelde dramatiek en 'heiteres Behagen' bij Persson
Vuurwerk bij Nieuwjaarsconcert IVC
Finleys onterechte angst voor Die schöne Müllerin
foto: Nikolaus Karlinsky
Interview Kirchschlager Duits/Deutsch
Interview Kirchschlager wörtlich Duits/Deutsch
Nederlands & English volgt/follows
Kirchschlagers 'bess'res ich'(recensie)
Mojca Erdmann:
Meine Ruh' ist hin
(recensie)
Robert Holl & Rudolph Janssen:
Im Lied das tiefe Leid
(recensie)
foto: Marco Borgreve
Aan het einde van de dromen (recensie)
Interview Angelika Kirchschlager Nederlands / Interview Peter Schreier / Wolfgang Holzmaier over Fritz Wunderlich
De kwellingen van Bostridge (recensie)
Verslag masterclasses Meinard Kraak en Peter Schreier en recital Miricioiu/Leiferkus
Verslag masterclass Nelly Miricioiu
Wunderlich's fair Maids / De drie schöne Müllerinnen van Wunderlich (Engels)
Ade, ich geh nach Haus
(acht tenoren sturen de schöne Müllerin naar huis)
Over het Duitse van de Romantiek
Pictures IVC 2012: 1, 2, 3, 4, 5
Links:
http://www.schubert.nl/
www.vvhl.nl
http://www.hampsong.org/
http://www.internationalvocalcompetition.com/nl
Over Du holde Kunst:
Du holde Kunst is een nieuwe site over de liedkunst, vocalisten en aanverwante zaken. Hij is voortgekomen uit een concertaankondiging van dezelfde naam. De inhoud varieert van verklarende teksten tot recensies en aankondiging van concerten. Op dit moment is het nog een privé-initiatief van Dré de Man, maar er zijn besprekingen met andere medewerkers en organisaties gaande. Copyright alle teksten en foto's, tenzij anders vermeld: Dré de Man. Aankondigingen en dergelijke graag naar dre@duholdekunst.com
Concertrecensies - CD-recensies - Masterclassbesprekingen - Interviews - Concertagenda - Masterclassagenda - Audio, HiFi en gadgets - Componisten - Werken - Links - Over de liedkunst - Over het Duitse van de romantiek - Over romantiek en ironie - Over deze site - Reizen en cursussen - Zangers - Pianisten - Zangdocenten
(Dit menu wordt in de loop van de komende weken geheel functioneel, ook de rechterkolom wordt aangepast)
Du holde Kunst is een nieuwe site over de liedkunst, vocalisten en aanverwante zaken. Op dit moment is het nog een privé-initiatief van Dré de Man maar besprekingen met partners zijn in een vergevorderd stadium. Concertaankondigingen, medelingen en advertentieverzoeken en dergelijke graag naar dre@duholdekunst.com